In Darsilami
Door: Willemien Oosterveld
Blijf op de hoogte en volg Willemien
10 Juli 2013 | Gambia, Darsilami
De tweede helft van mijn Afrika-tijd ben ik in Darsilami. Al bijna twee maanden terug nu; het wordt tijd om de foto’s te laten zien, voordat ik aan de volgende reis begin.
Omdat ik buiten het seizoen in Darsilami was en omdat ik me al van te voren had voorgenomen me niet al te veel met het reilen en zeilen van Timberland-lodge te bemoeien kon ik volop genieten van het gewone leven en van alle mensen die ik lang niet had gezien.
Op terugweg uit Senegal ben ik met Pabi met de veerboot overgestoken naar Banjul. Pabi zag die enge kleine boten, die flink schommelden absoluut niet zitten. Geen wonder als je niet kunt zwemmen.
In Banjul een nachtje bij Jarra, de oudste dochter van Tabo. Ze was net een paar maand gescheiden en heeft heel veel moeite om het hoofd boven water te houden. Haar ex heeft haar met 3 kinderen en al helemaal aan haar lot overgelaten. Jarra verkoopt in de vroege ochtend brood met allerlei soorten zelfgemaakte vulling dichtbij de haven en de markt. Ze heeft een vaste plaats, vlak voor een winkel, veegt de stoep, zet de tafel en de banken neer en plaatst al het eten op een kleed met daarover weer een kleed, zodat er niks stoffig wordt. Op de grond maakt ze intussen café toubrouk, Senegalese koffie, die continue aan het pruttelen is. Ik help af en toe om de koffie in te schenken, terwijl Jarra de bestelling van brood klaar maakt. Dochter Awa heeft geholpen met het vervoer van potten en pannen. Nu is ze naar school, hier dichtbij. In haar pauze brengen de kleine Fatou en ik Awa een broodje in een krant gerold. Zoon Ali (15) hoeft vandaag niet naar school, maar moet daarom wel zijn moeder helpen. Nieuw brood halen, mayonaise, suiker…. Zijn gezicht staat op onweer. Hij houdt eigenlijk niet van het stadsleven en geniet altijd van de ruimte in Darsilami. Kleine Fatou wil graag met mij naar het strand, vanwaar de kleine boten naar de overkant van de rivier de Gambia gaan. Een enorme drukte, alle bagage en mensen op de rug of schouders van sterke dragers. Ik schreef er al over in mijn laatste verslag. Toevallig komt de veerboot net langs, de Kanilai, genoemd naar het geboortedorp van de president.
Tegen 1 uur ’s middags gaan we naar huis, maar Jarra gaat eerst nieuwe voorraad inslaan voor de volgende dag. ‘s Middags die voorraad koken en de volgende ochtend om 5 uur alles opwarmen voor de verkoop van die dag. Jarra maakt zich bezorgd om haar kinderen: zullen ze het komend jaar wel naar school kunnen? Van haar verkoop redt ze het bij lange na niet.
De vorige avond was het ter ere van mijn komst een uitbundig dansfeest geworden in het piepkleine kamertje. Deur en raam met horren goed dicht, want de muggen zijn legio in Banjul. Jarra, haar zus Fatou, de kinderen en nog buren met kinderen, iedereen danste op z’n beurt. Grappen en grollen, klappen, zingen, dansen en nog eens dansen. Hoe eenvoudig, blij en vrolijk kan het leven zijn! Jammer genoeg zijn alle foto’s daarvan mislukt, het was te donker.
In Darsilami maak ik de “set-setal” mee, de maandelijkse schoonmaak van erf en straat. In de ochtend mogen dan geen auto’s rijden. Eerlijk gezegd werd die schoonmaak niet meer al te serieus genomen, maar Tabo blaast ’t deze keer nieuw leven in. Hij en zijn hele familie werken hard mee. Toch belangrijk om je omgeving schoon te houden, mensen zijn er niet aan gewend en gooien alles op de grond.
Aida, Tabo’s eerste vrouw, heeft zich samen met haar broer ontfermd over de boomkwekerij “Yirolu” (betekent: bomen in het Mandinka) Het ziet er goed uit. Ik help ook om de tuin schoon te maken, lekker om zo buiten bezig te zijn.
Veel mensen zoek ik op, vriendin Marie in Sifoe, die ook een boomkwekerij is begonnen, familie van Pabi, zijn grootmoeder die nog elke dag op het land werkt en zijn gehandicapte tante, Pabi’s moeder en zoontje Nuha die bij z’n grootmoeder opgroeit, Hinneba, Tabo’s dochter, die wel een opleiding heeft (hotelschool) maar zoals zoveel anderen geen werk kan vinden.
Pabi’s grootmoeder bekijkt vol belangstelling de foto’s van Pabi’s reis vorig jaar naar Nederland. Ze stuit op een foto van een moeder met een baby. De baby ligt plat op zijn rug op moeders schoot. Dat vindt de grootmoeder wel heel merkwaardig, de baby moet volgens haar halfdood zijn. “A batate baake!” Hij is heel moe, herhaalt ze steeds, in de zin van ziek en bijna dood. In Afrika liggen kinderen nooit plat op schoot, ze worden altijd rechtop tegen je aan gehouden, ook als ze klein zijn. Pabi’s tante moet die foto nog eens goed bekijken, vindt ze. Ook al zeggen Pabi en ik dat in Nederland andere gewoontes gelden wat betreft “baby’s op schoot hebben”, hun conclusie blijft hetzelfde: het kind moet wel heel ziek zijn!
Samen met Tabo maak ik voor Stichting Darsilami een aantal foto’s, o.a. in een kleuterschool in Farato en van een gehandicapte jongen in Brikama, die met een speciale rolstoel nu naar school kan. Hij is 11 jaar, maar begint toch op de kleuterschool. Omdat hij zo klein is valt hij niet op tussen de kleuters. Hij wil heel graag leren en is blij dat dat nu kan. De rolstoel is van de kleine Seny geweest die al heel gauw was overleden. Met de dikke banden kan deze jongen nu door het mulle zand van de straten van Brikama gerold worden. Het lijkt niet bijzonder, maar doordat hij nu vervoer heeft, worden zijn blikveld en ook zijn mogelijkheden enorm verruimd.
Met Pabi ga ik op de fiets naar Macouda, net in Senegal. Een mooie tocht langs een weg die ik nog niet ken. In de basisschool worden nieuwe vloeren gemaakt in 4 lokalen, zwaar en warm werk voor aannemer Kawsu (Tabo’s broer) en zijn mannen.
Kinderen en schoolbanken zijn buiten op het schoolplein. Opeens zie ik dat een paar andere lokalen zijn afgebroken. Moest van de inspectie van onderwijs, de lemen gebouwen dreigden in elkaar te zakken, teveel risico! De overheid gaat nieuwe lokalen bouwen. Ik vraag me af waar de ramen en deuren van de oude lokalen zijn gebleven. Destijds heeft de stichting geholpen ze te plaatsen. Met een van de leerkrachten mag ik achterop de motor naar Dombondir, hier dichtbij. Daar bij de voortgezette opleiding zijn ze keurig ingemetseld in de lokalen. “Het gaat toch om dezelfde kinderen”, zegt de directeur, die ik al heel lang ken. En hij heeft helemaal gelijk.
In de periode dat ik in Darsilami ben komen Joanna en Sity een cursus geven om ‘blessinggever’ te worden. Al een paar jaar houd ik me bezig met ‘blessings’, ook in Darsilami. Deze ‘blessing’ is een overdracht van eenheidsenergie die je in contact brengt met je eigen kern oftewel hoger bewustzijn. Deze energie wordt doorgegeven door de handen zachtjes op het hoofd te leggen en duurt ruim een minuut. Met de overdracht van deze energie komt er een proces op gang, worden blokkades opgeruimd en groei je in bewustzijn. Deze groei werkt door op alle facetten van je leven. Joanna en Sity (uit NL) hebben in Darsilami 2 cursussen gegeven en er zijn nu 18 ‘blessinggevers’ daar. Het nieuws verspreidt zich snel in het dorp. De eerste middag al staan er 30 kinderen bij de deur, die allemaal een ‘blessing’ willen.
Ayewule en Tombong, de beide honden, zijn heel goed verzorgd in de tijd dat ik in NL was. Pabi wast ze regelmatig in het zoute water van het riviertje (in verbinding met de zee) in de buurt en hij zorgt goed voor ze. Ook Tabo houdt een oogje in het zeil. De weken daar heb ik ze weer aardig getraind. Elke dag tegen 5 uur kwamen de honden bij me om me er a.h.w. op te wijzen dat het tijd werd om iets te doen.
Veel te gauw kwam de tijd van vertrek. Uitgezwaaid door velen en onder het drummen van Pabi reed ik met Tabo naar het vliegveld.
Van Tabo en Pabi hoorde ik dat de eerste regen is gevallen in Darsilami, het begin van de regentijd. En dan nu ook het begin van de Ramadan, de vastentijd.
Zoals het er nu uitziet zal ik de komende tijd 2 x per jaar korter, 6 á 8 weken, naar Gambia gaan, in voor- en najaar. Langzamerhand trek ik me helemaal terug uit Timberland-lodge, dus ik hoef er niet meer te zijn als er gasten komen. Het gaat ook prima zonder dat ik erbij ben. Er komt binnenkort een nieuwe website en Miranda van de Wijngaard wordt de nieuwe contactpersoon. Natuurlijk hoop ik van harte dat er veel gasten komen, dus hoort, zegt het voort! Darsilami is en blijft een unieke plek om een tijdje te zijn.
Voor Stichting Darsilami blijf ik het een en ander doen.
Zo ziet mijn nieuwe situatie eruit: minder verplichtingen, meer afstand en meer genieten van Afrika. Dat is aardig gelukt deze afgelopen maanden in Gambia en Senegal!
Omdat ik buiten het seizoen in Darsilami was en omdat ik me al van te voren had voorgenomen me niet al te veel met het reilen en zeilen van Timberland-lodge te bemoeien kon ik volop genieten van het gewone leven en van alle mensen die ik lang niet had gezien.
Op terugweg uit Senegal ben ik met Pabi met de veerboot overgestoken naar Banjul. Pabi zag die enge kleine boten, die flink schommelden absoluut niet zitten. Geen wonder als je niet kunt zwemmen.
In Banjul een nachtje bij Jarra, de oudste dochter van Tabo. Ze was net een paar maand gescheiden en heeft heel veel moeite om het hoofd boven water te houden. Haar ex heeft haar met 3 kinderen en al helemaal aan haar lot overgelaten. Jarra verkoopt in de vroege ochtend brood met allerlei soorten zelfgemaakte vulling dichtbij de haven en de markt. Ze heeft een vaste plaats, vlak voor een winkel, veegt de stoep, zet de tafel en de banken neer en plaatst al het eten op een kleed met daarover weer een kleed, zodat er niks stoffig wordt. Op de grond maakt ze intussen café toubrouk, Senegalese koffie, die continue aan het pruttelen is. Ik help af en toe om de koffie in te schenken, terwijl Jarra de bestelling van brood klaar maakt. Dochter Awa heeft geholpen met het vervoer van potten en pannen. Nu is ze naar school, hier dichtbij. In haar pauze brengen de kleine Fatou en ik Awa een broodje in een krant gerold. Zoon Ali (15) hoeft vandaag niet naar school, maar moet daarom wel zijn moeder helpen. Nieuw brood halen, mayonaise, suiker…. Zijn gezicht staat op onweer. Hij houdt eigenlijk niet van het stadsleven en geniet altijd van de ruimte in Darsilami. Kleine Fatou wil graag met mij naar het strand, vanwaar de kleine boten naar de overkant van de rivier de Gambia gaan. Een enorme drukte, alle bagage en mensen op de rug of schouders van sterke dragers. Ik schreef er al over in mijn laatste verslag. Toevallig komt de veerboot net langs, de Kanilai, genoemd naar het geboortedorp van de president.
Tegen 1 uur ’s middags gaan we naar huis, maar Jarra gaat eerst nieuwe voorraad inslaan voor de volgende dag. ‘s Middags die voorraad koken en de volgende ochtend om 5 uur alles opwarmen voor de verkoop van die dag. Jarra maakt zich bezorgd om haar kinderen: zullen ze het komend jaar wel naar school kunnen? Van haar verkoop redt ze het bij lange na niet.
De vorige avond was het ter ere van mijn komst een uitbundig dansfeest geworden in het piepkleine kamertje. Deur en raam met horren goed dicht, want de muggen zijn legio in Banjul. Jarra, haar zus Fatou, de kinderen en nog buren met kinderen, iedereen danste op z’n beurt. Grappen en grollen, klappen, zingen, dansen en nog eens dansen. Hoe eenvoudig, blij en vrolijk kan het leven zijn! Jammer genoeg zijn alle foto’s daarvan mislukt, het was te donker.
In Darsilami maak ik de “set-setal” mee, de maandelijkse schoonmaak van erf en straat. In de ochtend mogen dan geen auto’s rijden. Eerlijk gezegd werd die schoonmaak niet meer al te serieus genomen, maar Tabo blaast ’t deze keer nieuw leven in. Hij en zijn hele familie werken hard mee. Toch belangrijk om je omgeving schoon te houden, mensen zijn er niet aan gewend en gooien alles op de grond.
Aida, Tabo’s eerste vrouw, heeft zich samen met haar broer ontfermd over de boomkwekerij “Yirolu” (betekent: bomen in het Mandinka) Het ziet er goed uit. Ik help ook om de tuin schoon te maken, lekker om zo buiten bezig te zijn.
Veel mensen zoek ik op, vriendin Marie in Sifoe, die ook een boomkwekerij is begonnen, familie van Pabi, zijn grootmoeder die nog elke dag op het land werkt en zijn gehandicapte tante, Pabi’s moeder en zoontje Nuha die bij z’n grootmoeder opgroeit, Hinneba, Tabo’s dochter, die wel een opleiding heeft (hotelschool) maar zoals zoveel anderen geen werk kan vinden.
Pabi’s grootmoeder bekijkt vol belangstelling de foto’s van Pabi’s reis vorig jaar naar Nederland. Ze stuit op een foto van een moeder met een baby. De baby ligt plat op zijn rug op moeders schoot. Dat vindt de grootmoeder wel heel merkwaardig, de baby moet volgens haar halfdood zijn. “A batate baake!” Hij is heel moe, herhaalt ze steeds, in de zin van ziek en bijna dood. In Afrika liggen kinderen nooit plat op schoot, ze worden altijd rechtop tegen je aan gehouden, ook als ze klein zijn. Pabi’s tante moet die foto nog eens goed bekijken, vindt ze. Ook al zeggen Pabi en ik dat in Nederland andere gewoontes gelden wat betreft “baby’s op schoot hebben”, hun conclusie blijft hetzelfde: het kind moet wel heel ziek zijn!
Samen met Tabo maak ik voor Stichting Darsilami een aantal foto’s, o.a. in een kleuterschool in Farato en van een gehandicapte jongen in Brikama, die met een speciale rolstoel nu naar school kan. Hij is 11 jaar, maar begint toch op de kleuterschool. Omdat hij zo klein is valt hij niet op tussen de kleuters. Hij wil heel graag leren en is blij dat dat nu kan. De rolstoel is van de kleine Seny geweest die al heel gauw was overleden. Met de dikke banden kan deze jongen nu door het mulle zand van de straten van Brikama gerold worden. Het lijkt niet bijzonder, maar doordat hij nu vervoer heeft, worden zijn blikveld en ook zijn mogelijkheden enorm verruimd.
Met Pabi ga ik op de fiets naar Macouda, net in Senegal. Een mooie tocht langs een weg die ik nog niet ken. In de basisschool worden nieuwe vloeren gemaakt in 4 lokalen, zwaar en warm werk voor aannemer Kawsu (Tabo’s broer) en zijn mannen.
Kinderen en schoolbanken zijn buiten op het schoolplein. Opeens zie ik dat een paar andere lokalen zijn afgebroken. Moest van de inspectie van onderwijs, de lemen gebouwen dreigden in elkaar te zakken, teveel risico! De overheid gaat nieuwe lokalen bouwen. Ik vraag me af waar de ramen en deuren van de oude lokalen zijn gebleven. Destijds heeft de stichting geholpen ze te plaatsen. Met een van de leerkrachten mag ik achterop de motor naar Dombondir, hier dichtbij. Daar bij de voortgezette opleiding zijn ze keurig ingemetseld in de lokalen. “Het gaat toch om dezelfde kinderen”, zegt de directeur, die ik al heel lang ken. En hij heeft helemaal gelijk.
In de periode dat ik in Darsilami ben komen Joanna en Sity een cursus geven om ‘blessinggever’ te worden. Al een paar jaar houd ik me bezig met ‘blessings’, ook in Darsilami. Deze ‘blessing’ is een overdracht van eenheidsenergie die je in contact brengt met je eigen kern oftewel hoger bewustzijn. Deze energie wordt doorgegeven door de handen zachtjes op het hoofd te leggen en duurt ruim een minuut. Met de overdracht van deze energie komt er een proces op gang, worden blokkades opgeruimd en groei je in bewustzijn. Deze groei werkt door op alle facetten van je leven. Joanna en Sity (uit NL) hebben in Darsilami 2 cursussen gegeven en er zijn nu 18 ‘blessinggevers’ daar. Het nieuws verspreidt zich snel in het dorp. De eerste middag al staan er 30 kinderen bij de deur, die allemaal een ‘blessing’ willen.
Ayewule en Tombong, de beide honden, zijn heel goed verzorgd in de tijd dat ik in NL was. Pabi wast ze regelmatig in het zoute water van het riviertje (in verbinding met de zee) in de buurt en hij zorgt goed voor ze. Ook Tabo houdt een oogje in het zeil. De weken daar heb ik ze weer aardig getraind. Elke dag tegen 5 uur kwamen de honden bij me om me er a.h.w. op te wijzen dat het tijd werd om iets te doen.
Veel te gauw kwam de tijd van vertrek. Uitgezwaaid door velen en onder het drummen van Pabi reed ik met Tabo naar het vliegveld.
Van Tabo en Pabi hoorde ik dat de eerste regen is gevallen in Darsilami, het begin van de regentijd. En dan nu ook het begin van de Ramadan, de vastentijd.
Zoals het er nu uitziet zal ik de komende tijd 2 x per jaar korter, 6 á 8 weken, naar Gambia gaan, in voor- en najaar. Langzamerhand trek ik me helemaal terug uit Timberland-lodge, dus ik hoef er niet meer te zijn als er gasten komen. Het gaat ook prima zonder dat ik erbij ben. Er komt binnenkort een nieuwe website en Miranda van de Wijngaard wordt de nieuwe contactpersoon. Natuurlijk hoop ik van harte dat er veel gasten komen, dus hoort, zegt het voort! Darsilami is en blijft een unieke plek om een tijdje te zijn.
Voor Stichting Darsilami blijf ik het een en ander doen.
Zo ziet mijn nieuwe situatie eruit: minder verplichtingen, meer afstand en meer genieten van Afrika. Dat is aardig gelukt deze afgelopen maanden in Gambia en Senegal!
-
10 Juli 2013 - 21:43
Menno:
Leuk weer Willemien. Enkele voor mij nieuwe aspecten kwamen aan bod. Interessant die Afrikaanse manier van kijken naar die Nederlandse baby. Ook interessant die 'blessings' die zo aansloegen in Dar Silami.
-
10 Juli 2013 - 22:48
Pauline Wesselink:
Mooie (foto)reportage, Willemien! -
10 Juli 2013 - 22:59
Stef Pieters:
Hallo Willemien, Tof om nog eens iets van je te horen. Mooi verslag en mooie foto's. Het is leuk om nog eens de mensen van Darsilami te zien zoals Pabi, Tabo, Saya en Aminou natuurlijk!!! Hoe gaat het ondertussen met Rabiatou?
Het gaat je goed.
Ann en Stef -
10 Juli 2013 - 23:12
Joanna Hijner:
Willemien ik heb genoten van je verhaal en alle mooie foto's en leuk dat je ook een stukje óver de blessings geschreven hebt en de daarbij behorende foto's op de site gezet hebt.
Echt mooi stukje en zo beleef ik zelf ook weer veel gebeurtenissen!
Liefs, Joanna -
10 Juli 2013 - 23:37
Gladys Do Rego-K.:
Hallo Willemien: alweer een boeiend verslag met hele mooie foto's. Ik blijf het geweldig vinden hoe jij - helemaal in Senegal- zoveel voor elkaar hebt kunnen krijgen en hoeveel vrienden en familie je daar hebt. Brasa, Gladys
-
11 Juli 2013 - 08:00
Hennie:
Wat mooi om je verhaal te lezen Willemien en wat geweldig dat je nu meer ruimte hebt. Hoorde ook al enthousiaste verhalen van Sity. Wat mooi dat ze ook bij jou is geweest! Mooie zomer gewenst! Hennie -
11 Juli 2013 - 11:23
Janny Lenstra:
Dag Willemien,
Bedankt voor je verhaal en de mooie foto's.
Zo houdt je ons mooi op de hoogte met de gebeurtenissen in jouw stuk Afrika.
Wat mooi dat het zo goed gaat met de boomkwekerijen.
Fijn dat je nu meer tijd hebt voor je sociale contacten en dat je ziet dat jouw werk goed wordt
opgepakt. Ik kan me Pabi z'n angst voor de overvolle boten wel voorstellen, vooral als je niet kan zwemmen.
Willemien ik wens je alle goeds toe en misschien weer eens tot ziens.
Knuf Janny -
11 Juli 2013 - 16:43
Inez:
Hoi Willemien, leuk om je belevenissen te lezen en namen van en verhalen over bekenden tegen te komen. Fijn dat je een mooie tijd hebt gehad en het moet je voldoening geven dat het goed gaat met de Timberland logde. Lieve groet, Inez -
11 Juli 2013 - 18:37
Laurian:
Hoi Willemien,
Bedankt voor je prachtige verslag en de geweldig mooie foto's! Heerlijk dat je het nu wat kalmer aan kunt doen en je ziet dat het zonder jouw inspanningen ook allemaal goed verloopt.
Lieve groet en tot ziens! -
11 Juli 2013 - 23:20
Sity:
Wat heerlijk om je verhaal te lezen!
En dan de foto's! Ik zie me weer helemaal rondlopen in Darsilami, Timberland met de mooie tuin met pratende vogels, al die bekende gezichten, de dansende en zingende kinderen, mooi!
Een bijzondere tijd op een bijzondere plek.
Dankjewel Willemien!!
Hartegroet, Sity
-
11 Juli 2013 - 23:55
Ria:
Wat heb je dat weer mooi op papier gezet. En die foto's? Fantastisch!
Het gaat nu toch wel heel erg kriebelen. De kans is groot dat ik dit najaar toch maar weer die kant op ga.
-
15 Juli 2013 - 15:38
Miranda:
lieve Willemien, wat een mooi verhaal om te lezen en erg leuk om al die bekende gezichten weer te zien, voel me meteen "weer thuis"in Darsilami. Kan niet wachten tot november dan kan ik iedereen weer in de armen sluiten want in mijn hart zitten ze al...! En wat een leuke foto's van Tombong en Ayewule..als we in Darsilami zijn ga ik zeker met Pabi de hondjes vertroetelen in de rivier..
Dikke kus, Miran -
24 Juli 2013 - 21:08
Rinie Van De Hoek:
Hallo Willemien
Super om te lezen en te zien
Doe Pabi, Tabo en alle kinderen de hartelijke groeten van ons, Itze, Linda en Rinie
we komen zeker terug in Darsalami!
Fijn voor jou, dat je een weg gevonden hebt om meer tijd voor jezelf vrij te maken
Veel succes met alles wat je doet.
Groeten Rinie -
10 Oktober 2013 - 11:23
Lisa:
Wat een mooi verhaal weer Willemien en mooie foto's!
Heel goed voornemen ook! Genieten! :)
Veel liefs
Lisa -
20 Februari 2016 - 15:05
Max Janssens:
Willemien, ik kwam onlangs tussen papieren en foto"s jou en Darssalami (met goede herinneringen) tegen. Ik was -met zoon Joep en kleinzoon Luc- je gast.
Hoe gaat het je ? en je "dubbelleven " tussen A'dam en Darsalami ?
Met mij gaat het naar omstandigheden (stijve ouderdom) goed. Mij wereld is fysiek klein geworden.
Maar de belangstelling is nog wereldwijd !!
Het ga je goed !!
Max Janssens
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
