Maart-april in Darsilami

Heel lang geleden dat ik wat heb laten horen op deze site. Nu wordt het tijd.
In december heb ik in Darsilami de presidentsverkiezing meegemaakt en alles wat daarop volgde in de weken erna. De spannende week in januari van “oude president er al of niet uit en nieuwe president er al of niet in” heb ik vanuit Nederland gevolgd, aan mijn laptop gekluisterd om alles op te vangen wat er maar aan nieuws was. Zelfs op de dag dat de nieuwe Amerikaanse president werd geïnaugureerd kwam ook Gambia in het Nederlandse journaal, een unicum.
Begin maart ben ik weer naar Gambia gegaan, wat eerder dan anders om de Ramadan te ontlopen.
Natuurlijk nieuwsgierig hoe het allemaal zou zijn nu. Ook heel veel mensen uit Darsilami zijn die weken naar de Casamance gevlucht, van Tabo's compound meer dan drie kwart. Militairen van Ecowas kwamen ook bij Darsilami het land binnen. Hoé angstig en gespannen iedereen was hoorde ik nu pas.
Nu een tijd van onzekerheid, chaotisch, geen duidelijke regelgeving, angst om vereenzelvigd te worden met het oude regiem en aan de goeie dingen van dat regiem met weemoed terugdenkend, ook spannend om van de vrijheid van zoveel verschillende partijen te genieten, zo heb ik de reacties ervaren.
De laatste helft van maart waren er parlementsverkiezingen. Geweldig om te zien hoe de ene na de andere partij met veel vertoon Darsilami binnen kwam rijden en een bijeenkomst hield met partijgenoten en nieuwsgierigen (vooral kinderen). De coalitie van partijen (waardoor Barrow aan het roer kon komen) is al heel gauw na de inauguratie uit elkaar gevallen.

Tot groot verdriet van Tabo (die sinds juli vorig jaar officieel alkalo, dorpshoofd is) en ook anderen worden er enorm veel grote, dikke bomen omgezaagd rondom Darsilami en aan een handelaar in Brikama verkocht. Tabo is al jaren en jaren bezig om mensen ervan bewust te maken dat bomen behouden moeten blijven en nieuwe aanplant nodig is. Ik schreef er al vaker over.
Bij melding aan het Department of Forestry in Brikama volgt geen enkele serieuze actie. Ze komen even kijken, dat is alles. Misschien voorbarig, maar niet zo raar om te denken dat ze ook wat krijgen van de opbrengst. Vaak ga ik buiten Darsilami lopen met mijn hond. Deze maanden ging er geen keer voorbij of ik kwam wel een aantal omgehakte mahonie-reuzen tegen, heel triest en akelig om te zien.
Democratie is “doen waar je zin in hebt”, dat hoorde ik al vóórdat de nieuwe president was gekozen. Eigen Afrikaans bestuur is wel heel lang geleden, vóór de kolonisatie. Na de onafhankelijkheid 30 jaar Jawara en daarna 22 jaar Jammeh. Geen ervaring met andere bestuursvormen, dus geen wonder dat iedereen en alles wat losgeslagen is. En wat ik me altijd afvraag bij het halleluja-geroep over democratie in Afrikaanse landen: waarom is onze westerse vorm zo geweldig voor dáár? In elke familie heerst volledige hiërarchie; elk ouder broertje kan zijn jongere broertje iets opdragen en die doet 't zonder tegensputteren!
Wie weet hoeveel andere bestuursvormen er zijn die meer passen bij de Afrikaanse denk-en doewijze. Maar daar is geen tijd voor, de landen moeten mee in de vaart der volkeren.
In Brikama, maar eigenlijk overal, is het veel smeriger en viezer dan daarvoor. Plastic zakken mogen (jammer genoeg) weer, schoonmaken hoeft niet meer. Hopelijk hoort dat ook bij de chaos van het begin van een nieuwe tijd.

Timberland, mijn huis, het gastenverblijf, ze zijn er nog steeds, maar nauwelijks gasten. Het onderhoud wordt teveel en te duur voor mij. Al een paar jaar geleden heb ik aangegeven dat ik liever in Darsilami ben zonder het werk en de zorg voor gasten. Tabo zet het voort totdat hij een andere oplossing heeft gevonden. Misschien een trainingscentrum voor Gambianen of iets in die trant, nog onduidelijk. Voorlopig ben ik nog blij met mijn ronde huisje, met de gezelligheid van ontbijt met anderen van de familie daar, met de kinderen die komen spelen en kleuren, met de hond die me altijd gezelschap houdt.
Graag ga ik op de fiets naar andere dorpen, vaak net over de grens in de Casamance. Ik ken de mensen, bezoek oude en nieuwe werken van Stichting Darsilami, praat met vrienden en breng later verslag uit aan het stichtingsbestuur in Nederland. De vette jaren van de stichting zijn voorbij blijkbaar, we moeten het tegenwoordig met veel minder doen. Vanuit het plaatselijke comité van de stichting kwamen er zoveel aanvragen voor hulp voor gezondheidscentra, scholen, kleuterscholen, groentetuinen voor vrouwen in de omgeving, maar we zijn nu al blij als we bestaande projecten goed af kunnen maken. Een bekende kwam in Darsilami en heeft naderhand een actie opgezet om geld in te zamelen voor de stichting. Misschien kunnen we dan toch nog de vloer van een bijna gerenoveerd gezondheidscentrum in Katack (Senegal) opnieuw pleisteren.

Het bezoek aan Katack maakte ons blij: zoveel activiteit om de ernaast liggende kraamkliniek te verbeteren, zoveel onder handen, zoveel plannen die de bevolking zelf voor elkaar krijgt. In zo'n vruchtbare omgeving valt elke bijdrage goed. Niet op hulp wachten, maar vast doen!
Diezelfde dag gingen we nog even naar de Macouda-Dombondir basisschool, waar we in het verleden vloeren van vier lokalen hadden gerepareerd. Leuk om te zien hoe de leerlingen daar nu les krijgen.
Bloedheet was het die dag, met een flinke hete wind uit de Sahara (harmatan). 42 graden, hoorde ik later! Zelfs rijdend op de motor was het nog heet. In die tijd was het in Nederland te koud voor de tijd van het jaar.

Als alkalo van Darsilami maakt Tabo moeilijke tijden door. Nogal wat tegenwerking van een paar mensen uit de grootste bevolkingsgroep van het dorp. Maar er zijn ook positieve dingen, zoals de uitreiking van een certificaat van de Gambian Scientist Association vanwege zijn bijdrage voor jeugd en ontwikkeling van het land (zie voor meer info: http://thepoint.gm/africa/gambia/article/gambia-scientist-association-presents-certificates-to-two-youths ) en een naburig dorp, Bantanyima in Senegal, dat hem als vader heeft geadopteerd. Met de hele familie zijn we naar worstelwedstrijden in dat dorp geweest; we kregen een VIP behandeling met z'n allen. Zie video van het worstelen onder de tekst.
Een groep vrouwen uit Brikama (waaronder zijn twee dochters) hebben Tabo ook als vader geadopteerd en kwamen dat uitbundig vieren in Darsilami (video kan hopelijk later hierbij geplaatst worden)
Zelfs groepen jongens en groepen meisjes van dezelfde leeftijd kiezen vaak een 'adopted father and mother'.

In de laatste weken dat ik in Darsilami was kwam een vrouw naar ons toe met een bijzondere vraag. Door de dood van een nog jong familielid, een vrouw, was ze pleegmoeder geworden van een drie weken oude baby (Fatima). De speciale melkpoeder voor baby's kon ze niet betalen. Ze had zelf al vier kinderen. Stichting Darsilami heeft in totaal twee baby's “groot gebracht” door bij te dragen in de voeding. Daar had ze van gehoord. Omdat de stichting weinig geld heeft heb ik familie en vrienden gevraagd. Bijna binnen een dag was het totale bedrag bij elkaar, zó snel werd er gereageerd. Maar nog geen 10 dagen later werd Fatima opeens heel ziek, moest naar het ziekenhuis en is de volgende ochtend in de armen van haar pleegmoeder overleden. Een schok voor haar familie en ook voor Tabo en mij. Die dag kwam haar familie al bij elkaar, het was de 40ste dag na de dood van de moeder van Fatima, voor moslims een heel belangrijke dag.

Bijna alle gevers hebben laten weten dat het geld besteed mag worden aan een ander goed doel.
Dat doel dient zich al aan in de vorm van een ander kind. Een zoontje van twee en een half van Fatou, Tabo's dochter in Brikama, heeft heupproblemen. Hij loopt met kromme beentjes, waggelt en heeft vaak pijn. Als er niets aan gedaan wordt ziet het er slecht voor hem uit. Het is zo'n vrolijk, gezellig mannetje! Ik gun hem zo dat hij gewoon kan lopen en bewegen.
In Gambia kan Paboy niet geholpen worden. Met een paar mensen die de familie Bojang kennen wordt er nu gekeken of er mogelijkheden zijn in Nederland (een specialist bekijkt al het filmpje dat pas van Paboy's bewegen is gemaakt) of misschien in Dakar. Hoe het ook zij, er zijn altijd kosten.
Heel waarschijnlijk schrijf ik later nog eens een bericht over Paboy.

Een lang verhaal is het geworden. Terug in Nederland had ik deze keer extra moeite de omschakeling te maken. Daarbij kwam nog dat een klein hondje dat ik een maand onder mijn hoede had genomen en nu bij de buren ondergebracht was, door een hond zó is gebeten of door een mens zó is geslagen dat ie twee dagen later dood was. Máár een hondje, maar toch een levend wezen, waar ik mijn aandacht en zorg aan heb gegeven.

Alle goeds!

N.B. Als je deze waarbenjij.nu mails niet wilt ontvangen, dan kun je je uitschrijven op deze site.