Omorto en Macouda

Soms zie ik op de landkaart merkwaardige namen van dorpen of steden en vraag me dan af wat voor mensen daar wonen, hoe leven ze, wie zijn het? En ook: "hoe kan het dat daar al die tijd mensen hebben gewoond zoals ik, zonder dat ik daar maar het flauwste vermoeden van had?"
Misschien vergaat het jullie ook zo met Omorto en Macouda. Het zijn twee dorpen, de een nog net in Gambia en de ander net in Senegal. De enige overeenkomst is dat ze allebei in een landelijke omgeving liggen, met een paar honderd inwoners, hobbelige, zanderige wegen, veel fruitbomen,veel ruimte, geen stromend water en electriciteit.
Het was in mijn eerste week. We gaan met z'n achten in een open auto, banken achterin waarop de hobbels wat gedempt worden. Bij een stroompje net buiten Darsilami wijst een man op een fiets ons op een heuse krokodil die half op de kant, half in het water wat ligt te doezelen. Voor het eerst dat ik er een in het wild zie. We rijden min of meer langs de grens in oostelijke richting en kruisen de 'grote weg' naar Senegal, meer gat dan asfalt. Verder mooie omgeving, veel vogels, het ruikt naar munt. Gelukkig komen we niemand tegen op de smalle weg, want om te passeren moet je het struikgewas in. Na een klein uur zij we er. Onder begeleiding van nieuwsgierige, blije kinderen, een paar mensen van de schoolcommissie en een drummer lopen we in optocht naar het open veld waar de kleuterschool staat. De zon brandt inmiddels behoorlijk. Ik ben er nog niet genoeg aan gewend sinds mijn terugkomst. We bekijken de school. Vervallen door aantasting van termieten en storm en rukwinden in de regentijd. Muren en balken weggevreten door legers van kleine insecten. Ook in mijn huis hebben termieten vorig jaar een groot gat in mijn (lemen) huis gemaakt. Het blijft een continu probleem. Bestrijding met chemicalien helpt, maar veel mensen hebben daar geen geld voor. Een van de onderwijzers is ook meegelopen. Hij wordt niet betaald, maar krijgt bijdragen in natura van de dorpelingen. Een kleine 70 leerlingen hier maar de verwachting is dat dat aantal snel groter wordt, zodra er een goede school is.
Met Alied en Freek-Jan ter Steege uit Hoogeveen hebben we vaker samengewerkt. Met hulp van hun stichting (Baobab Nursery School, zie ook: www.gambiahulp.nl ) is in de buurt van Darsilami een kleuterschool afgebouwd en een blok van vier klassen plus stoelen en banken gemaakt voor de basisschool in Darsilami (NCDO projekt, van het ministerie van ontwikkelingssamenwerking) Ze komen nu in Omorto samen met twee anderen de situatie bekijken. Zonodig willen ze voor Omorto net zo'n verdubbelingsprojekt starten. Maar zover is het nog niet. Later op de ochtend wordt ons het nieuwe 'skills centre' (waar allerlei beroepsgroepen van gebruik kunnen maken)in het dorp getoond. Prachtig betegeld, maar zo te zien nog niet zo intensief gebruikt. Hoe zit dat? Als het niet gebruikt wordt waarom dan niet daar de kleuterschool? Tabo en ik beloven dit uit te zoeken. Inmiddels is gebleken dat het een Gambiaans initiatief is i.s.m. Community Development en ook dat het centrum al wel gebruikt wordt, maar dat het nog officieel geopend moet worden.
Vanaf de oude kleuterschool wandelen we door het dorp naar de 'bantaba', een vergaderplaats onder een grote boom, lekker in de schaduw. Er wordt het een en ander verduidelijkt van beide kanten. De noodzaak van een nieuwe school enerzijds, niet teveel verwachtingen, eerst poolshoogte nemen, kijken wat we doen kunnen, waar het geld vandaan moet komen anderzijds.
Na het serieuze gedeelte wordt er gedrumd en gedanst, wij doen ook mee, tot groot plezier van het ganse dorp. Tot slot krijgen we ergens binnen rijstepap met daaroverheen zure melk (een soort yoghurt) Daarna ergens anders veel stukken watermeloen. Dat was Omorto.

Macouda kennen we al heel lang, veel kleiner en ook veel landelijker dan Darsilami. Een mooi dorp. Maar altijd heel erg geplaagd door termieten.
Mensen uit het Belgische Tervuren met weer organisaties achter zich bezoeken ons elk jaar. Ze hebben vooral een bijdrage geleverd aan het hele kleine gezondheidscentrum daar, in de vorm van medicijnen, wat instrumenten, verband, kleding en bestrijding van termieten. Ook een ijzeren kast is via hun gekomen en een fiets voor de gezondheidswerker om kinderen die ver weg wonen ook te kunnen inenten tegen allerlei ziektes.
We gaan met de drie Belgen Ann, Stef en Jeannine in de 'tya moto', de vw-pick-up die we in maart hebben gekregen. Vorige jaren werd zo'n bezoek een heel dorpsfestijn met toespraken, dansen, drummen, zingen en natuurlijk eten.
Nu blijft het bij een (korter)werkbezoek, niet iedereen op de hoogte van onze komst en dat is prima zo. We zitten nog maar net op in haast aangedragen stoelen en banken, opgepakt in het kleine behandelkamertje van Lamin, de gezondheidswerker, of de een na de ander komt binnen, de vroedvrouw, het halve 'comite de sante'(de franse accenten lukken niet op deze computer), het 'comite de femmes', de buren, de gang staat vol.
Tabo vertelt wat er het afgelopen jaar is gedaan met het geld van de Belgen: met name besteed aan medicijnen en termietenbestrijding. Hier en daar zijn de sporen van de termieten te zien, maar de muren van leem zijn intact. In de regentijd zijn de meeste medicijnen nodig, vooral tegen malaria. Er is noodhulp gegeven aan een aantal families van wie door rukwinden en regen het huis was ingezakt, muskietennetten zijn aan diverse families gegeven. Speciale melkpoeder is gekocht voor een baby waarvan de moeder direkt na de geboorte psychotisch is geworden en het kind niet meer wilde zien. Een accu voor het lichtsysteem is gekocht zodat de vroedvrouw niet meer bij kaarslicht of olielamp de bevallingen hoeft te doen. Lamin voegt het een en ander toe, o.a. dat er dit jaar niemand is overleden aan malaria. Ook de vroedvrouw zegt nog wat. Het hoofd van de vrouwengroep bedankt en ook een paar leden van het gezondheidscomitee. Tot slot wordt er gezamenlijk gebeden, voor het gezondheidscentrum, maar vooral voor de gasten uit Belgie en ook voor Tabo en mij.
Beladen met bananen, eieren, pinda's en een springlevende kip gaan we de 4 km terug over de mulle zandweg.

Wat betreft de stand van zaken in Darsilami: we hebben nog steeds geen kraanwater, maar er zit een beetje schot in de zaak. Hopelijk duurt het niet meer zo lang. De kinderen hebben vandaag vakantie gekregen. Op dit moment hebben we twee gasten, maar nu met de kerst word het 'full house', twee families komen.
Ik schrijf snel weer een bericht. Steeds heb ik veel te doen, ik kom nauwelijks toe aan lezen of schrijven. Maar ik probeer het wel. Soms sta ik helemaal in de startblokken om een bericht te schrijven en dan kan ik niet op deze site komen of de eigenaar van de computer is plotsklaps naar de stad. Ja, zo gaat dat. Je niet druk maken is nog het beste, soms lukt dat, soms helemaal niet. Ik stuur jullie allemaal veel Afrikaanse zon en warmte voor een hopelijk lekker koude kerst in Nederland.