Gelukkig Nieuwjaar vanuit Darsilami!

Allemaal een heel mooi, zonnig en vrolijk 2009 gewenst!
In gedachten stuur ik jullie veel Afrikaanse zon en warmte!
Kerst en oud- en nieuw bij 30 graden! Ik wen er nooit echt aan, zelfs niet na toch ruim 10 jaar Gambia en ook daarvoor diverse keren eind December in Togo of Ghana. Ik luister met spanning naar radio wereldomroep, in stilte hopend dat het bij jullie een witte kerst zal zijn. Dat maakt het verlangen naar een romantisch einde van het jaar in Nederland groter! Misschien toch volgend jaar proberen die dagen in ons hopelijk dan koude landje te zijn, hoewel je het met die ‘global warming’ nooit weet.
Ik heb wel wat kerstversiering hier (en vorig jaar ook gebruikt toen er gasten waren) maar om dat nu voor mij alleen op te hangen in een moslim omgeving waar net alle feestdagen, eind van de Ramadan en schapenslachtfeest, gevierd zijn, dat zie ik niet zitten.

Na bijna 4 weken gasten hebben we nu even niemand tot begin januari. Het komt wel goed uit; zo kom ik ook aan andere dingen toe, zoals het werk voor Stichting Darsilami, en gewoon even uitrusten en mensen opzoeken die ik nog niet begroet heb.
21 november kwam ik terug in Darsilami, in de avond door Tabo van het vliegveld gehaald, uitbundig begroet door heel veel zingende kinderen en dansende vrouwen. Van de compound van Tabo’s familie al dansend naar Timberland, waar ook mijn huis is. In alle liedjes kwam mijn naam voor, “Willemina” heet ik hier Dit was echt een verrassing. Vorige jaren bij mijn aankomst ging het rustiger toe. In een mum van tijd kunnen groot en klein hier voor een feestelijke stemming zorgen, klappend, zingend, dansend.

Een week is niet veel om alles uit te pakken, weer op orde te brengen, ook alles in de lodge weer klaar te maken voor de komende gasten. Alles was hier goed verzorgd in de regentijd. Geleidelijk aan komen de verhalen van Tabo en ook Pabi hoe de regentijd hier is geweest en wat er allemaal gebeurd is. Er is extreme veel water gevallen. De zandwegen hebben er opnieuw veel van te lijden gehad. Verschillende dorpen hebben wel de grootste gaten opgevuld, maar er blijft nu in de droge tijd toch een moeilijk begaanbare weg over. Ik kan me, als ik de diepe kuilen zie, een goeie voorstelling maken hoe moeizaam het reizen is in de regentijd. Pabi vertelde vandaag hoe hij eens tot zijn knieen door het water moest baggeren. Ook verschillende lemen huizen en slechte daken hebben het erg te verduren gehad. Van een aantal huizen is niet meer overgebleven dan een hoop leem. Hele families moesten bij andere families onderdak vinden.

Mijn oude buurvrouw, Mbafa Jatta, inmiddels de oudste inwoner van het dorp met haar ongeveer 95 jaar, is verschrikkelijk blij dat ik er weer ben en komt zoals gewoonlijk regelmatig langs, óf om zo maar wat te kletsen óf om een paracetamol te vragen als ze erg pijn in haar rug heeft. Ze loopt al krommer en krommer, in de richting van 90 graden, maar ze is nog zo tanig als wat. Als ik haar lekker zoete thee met brood geef neemt zed at mee om voor haar huisje (één kamer) lekker te soppen, want ze heeft geen tanden meer. Ze bidt dan uitbundig voor ons, waarop wij weer, zoals het hoort, “Amin, amin!” zeggen, zoiets als “Amen!” of “Dankjewel!”
Haar zicht wordt per jaar minder, maar alles is bekend in de buurt, ze vindt haar weg perfect. Ze heeft weinig kleren en met Tobaski, het schapenslachtfeest op 9 december wilde ze heel graag een nieuwe outfit. Voor dergelijke gevallen heb ik een potje van een goede gever. Tabo kocht stof in Banjul en de kleermaker hier uit het dorp heeft de jurk genaaid. Met haar achterkleindochter ging ze op het feest naar de moskee.
De kleindochter van Mbafa moet aan staar geopereerd worden. Ze doet een beroep op mij en ik weer op onze stichting. Aan haar rechteroog is duidelijk te zien dat ze er niet mee ziet; de pupil is doffig wit. Een paar jaar geleden is ze aan haar linker oog geopereerd, 34 jaar is ze nu. Deze keer is ze al voor onderzoek naar de “Eye clinic” in Banjul geweest. Na kerst wordt ze geopereerd.

Ik schrijf in etappes. Het is vandaag 2e kerstdag. Al twee dagen genoten van heerlijk kerstbrood met spijs, door Renée, één van onze gasten uit ons ‘kerstland’ meegenomen. ‘s Avonds brand ik sowieso altijd kaarsjes in mijn huis en nu een paar extra. Voor de gasten hebben we olielampen.
Vanochtend heeft Pabi twee grote papaya’s geoogst in onze tuin. Er zitten wel 25 aan, die één voor één rijp worden. De papaya is omgeven door bananenplanten met prachtig grote, groene bladeren, die ritselen in de wind. We kregen net een emmer vol sinaasappels van een buurman, zijn eerste oogst dit seizoen.
Ik heb sla gezaaid, het komt al aardig op. Nu ook basilicum, dille en bieslook erbij gezet. We zullen zien wat op komt. Balou, onze hond, is nu wat groter en gaat niet meer in lekker koele bedjes sla liggen, zoals vorig jaar. Volgens Tabo zal de grote mangoboom dit jaar of volgend jaar om moeten, hij wordt te oud! Mangobomen groeien heel snel gelukkig.

Met gasten heb ik opnieuw de boottocht gemaakt van Sifoe (een dorp 3 km verderop) naar Kartong, langs Dombondir en Berending, een schittererende tocht meanderend door het diverse landschap. Onderweg veel vogels gezien: pelikanen, ijsvogels, zeearend, wulpen en veel meer. Deze keer geen krokodil, bij een volgende tocht, waar ik niet bij was zagen ze er wel een.

Begin december brachten Ann en Stef van het Belgische “Dimbalma” hun jaarlijkse bezoek aan ons en aan het dorp Macouda waar ze de gezondheidspost ondersteunen met medicijnen, verbandmateriaal, etc. Hoewel we Macouda pas dezelfde dag een boodschap (via een jongen op een fiets) stuurden dat we ‘s middags zouden komen, hadden de dorpelingen toch snel trossen bananen, eieren, en de vruchten van een palmboom verzameld voor ons. Altijd weer indrukwekkend en aandoenlijk, zo’n simpele bijeenkomst onder de bomen in zo’n klein dorp, met bidden vooraf en bidden achteraf, om alle zegeningen te vragen en wee rte bedanken daarvoor. De tijd lijkt hier stil te staan!

Vanuit Nederland kreeg ik bericht dat een schoolvriendin van vroeger en ook mijn oom zijn overleden. Op zulke momenten zou ik even snel terug willen gaan om bij het afscheid te zijn. Maar het kan niet, dat is de konsekwentie van mijn manier van leven.

Vorige week kon ik nauwelijks praten, verkouden en hees. Heel lastig met al die gasten net hier. Ik snap niet dat ik hier vaker verkouden ben en in Nederland vrijwel nooit. Meer rondzwervende virussen waarschijnlijk!
Ook heb ik hier regelmatig dat ik me echt gammel voel, niet 100%, maar te goed om echt ziek te zijn. Ook dat ken ik niet in Nederland. Ik weet van Afrikanen dat het hun ook overkomt.

Met alle familie en kinderen gaat het over het algemeen goed. De kleindochter van Tabo, de kleine bijna tweejarige Mama steelt de show nogal eens. Met uitgestoken arm komt ze dapper op alle gasten af (toch ook een beetje eng, al die witten!) en bij het handgeven maakt ze een knikje door haar knietjes. Als ze iedereen gehad heeft schatert ze het uit.
Een van de oudste zoons van Tabo, Ousman, heeft een paar weken geleden zijn kaak gebroken.Op het voetbalveld in Darsilami wilde hij een ruzie beslechten. Maar kreeg zelf uit onverwachte hoek een oplawaai.
Hij is door een soort kaakchirurg behandeld en moest wekenlang met vastgebonden tanden en kiezen lopen, en kon alleen vloeibaar voedsel eten. Het dreigt tot een rechtzaak te worden, want de familie van de dader heeft tot nu toe niets ondernomen om aan alle kosten bij te dragen.
Niet alleen in voetbalstadions in Europa, maar ook op zanderige voetbalveldjes in Afrika vindt ongecontroleerde agressiviteit plaats.
Gisteren belde Ousman vanuit Banjul, de ijzerdraadjes waren eruit, hij kan weer gewoon praten.
Een andere zoon van Tabo, Tapha, bleek gisteren opeens erg over te moeten geven. In het grootste ziekenhuis van Gambia geen dokter te bekennen met Kerstmis, ook geen apotheek open. Uiteindelijk heeft Tabo in Serekunda een apotheek gevonden die injecties verkocht, na het verhaal gehoord te hebben. Tapha ging mee naar Darsilami. Ook daar niemand in het Health centre. Gelukkig woont er een verpleegkundige in het dorp die elders werkt. Zij heeft de injecties gegeven. Tapha ligt er slapjes bij na zoveel vochtverlies.
Nu al weer twee dagen later bleek dat Tapha niet de goeie injecties heeft gehad. Van een andere dokter in Brikama kreeg hij gisteren opnieuw injecties. Hopelijk helpen deze wel!
Er zijn priveklinieken, maar die zijn te duur voor gewone mensen.

Hopelijk lukt het me om de foto’s erbij te zetten. Zo niet, kijk dan later nog eens, want dan gaat het niet meteen. Het e-mailen gaat af en toe weer abominabel. Een tijdlang kon ik mijn versatel adres niet openen, daarna wel, maar toen bleven yahoo en senegam dicht. Niets gaat hier zomaar, geduld en uithoudingsvermogen heb je absoluut nodig.
Dat wens ik jullie en mezelf ook nog toe voor 2009!